عـــــمــــــر خیام

عـــــمــــــر خیام - 

-----------------
کریم بلوچ - تهل 
زند ءِ اے کاروان ، هیرانی گوئز ایت
سرپَد بئے دمانے که شادهانی گوئز ایت
ساقی وتی مَٹ ءِ هیال ءِ باندات چے کنئے
بیار پُریں پیالهے، شپ نمانی گوئز ایت

********

این قافله عمر عجب میگذرد
دریاب دمی که با طرب میگذرد
ساقی غم فردای حریفان چه خوری
پیش آر پیاله را که شب میگذرد

*************

وَش مَست شرابجاه ءَ چه گوئست اوں من شپ

دیست پیرے شراب ءِ کونزگ ءَ گوں لـُڈ و کـَپ

گوئشت اوں : نیست پیر ترا هُدا چه شرمے

گوئشت ئی : بکشگ چه هدا انت شراباں وَر لـَپ لـَپ

***********

سرمست به میخانه گذر کردم دوش

پیری دیدم مست و سبوئی بر دوش

گفتم ز خدا شرم نداری ای پیر

گفتا کرم از خداست می نوش خموش

*********

روچے انت وَشیں و مولم نه گرم انت و نه سارت

هـَؤر پـُلانی دیم شودگ ءَ ، دَنزاں بارت

زرد پـُل ءَ په گوانک انت کـُلی وتی دلی درد

ترندآپ دوا انت پمن ، پیکه وارت 

*************

روزیست خوش و هوا نه گرم است و نه سرد

ابر از رخ گلزار همی شوید گرد

بلبل به زبان حال خود با گل زرد

فریاد همی زند که می باید خورد

**********

اے کـُهنگیں کاروانسرا که جهان انت نام ئی

آرام جَهے دو رنگیں سُهب و شام ئی

سراروک سورے که سَدانی جمشید وارتگ

کوٹ انت و کلات انت سَداں گوهرام ئی

************

این کهنه رباط را که عالم نام است

و آرامگه ابلق صبح و شام است

بزمی‌ست که وامانده صد جمشید است

قصریست که تکیه‌گاه صد بهرام است

************

هستی ءِ رازان ءَ نه تو زان ئے و نه من

پسّو ءِ اے چاچان ءَ نه تو زان ئے و نه من

اے رازانی چه پُشت انت مئیگ ءِ نیام ءِ هبر

گار بنت چو رازاں ، نه تو مان ئے و نه من

************

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من

وین سر معما نه تو خوانی و نه من

پس در پس پرده گفتگوی من و توست

چون پرده بر افتد نه تو مانی و نه من

**********

چه آ پیش که تئی سرا بیڑ گِر انت

گوئش تا که پتو پُلرنگیں شراب سیر گِر انت

تو سُهرے نه ئے ،جَٹ و نازانت که ترا

هاکی به کن انت و پدا ، دیر ئی گِر انت

**********

زان پیش که بر سرت شبیخون آرند

فرمای که تا باده گلگون آرند

تو زر نئی ای غافل نادان که ترا

در خاک نهند و باز بیرون آرند

**********

تـُرُندآپ ءِ کونزگ ءِ لـُنٹ ءَ من وتی لنٹ رَسینت

تماهدار که په من عمرے دراجینے به گِینت 

لنٹ ئی منی لنٹ ءَ سک کرت گوئشتی سِرّیں

ترندآپ به ور، کس جهان ءَ دو رَند ءَ نه گِینت

***********

لب بر لب کوزه بردم از غایت از

تا ز و طلبم واسطه عمر دراز

لب بر لب من نهاد و میگفت به راز

می‌ خور که بدین جهان نه می‌‌آیی باز

**************

نیکیں بیلاں سرجم بیگواه شت انت 

هَجل ءِ دست ءَ یک یک بے ساه شت انت

وارت یکیں ترنداپ ماں زند ءِ دیوان ما

چُنت پٹ چه ما زوتر،مست وابجاه شت انت

**********

یاران موافق همه از دست شدند

در پای اجل یکان یکان پست شدند

خوردیم ز یک شراب در مجلس عمر

دوری دو سه پیشتر ز ما مست شدند



************

تاں زُهره و ماه مَه آزمان گـَشت انت ودی

گِهتر چه پَهکیں ترندآپ ءَ کسے هِچ نه دِی

من اَچکـّه آں چه ترندآپ ءِ باپار که آ

گِهتر چه آ که شَوشکگ انت چے گِـرِی

************

تا زهره و مه در آسمان گشت پدید

بهتر ز می ناب کسی هیچ ندید

من در عجبم ز میفروشان کایشان

به زانکه فروشند چه خواهند خرید


*********

مَیل که گـُرسَت و گـَم وارت ترا

بـَـژن بیت و ارمان دار اِت ترا

مَیل تو کتاب ءَ،جوسر و کِشت ءِ ڈگارءَ

چا پیش که هاک په بــِه بارت ترا

**********

مگذار که غصه و غم در کنارت گیرد

و اندوه و ملال روزگارت گیرد

مگذار کتاب و لب جوی و لب کشت

زان پیش که خاک در کنارت گیرد

***********

کِردے انت پگر کناں دین ءِ ماں رَه ءَ

کِردے انت هَیران و په شَک دین ءِ تها

تـُرساں که چه دَرنـَگیب گوانک کِیت روچے

او راه رَداں ، دویین ایت ســَــــه ءَ

*********

قومی متفکرند اندر ره دین

قومی به گمان فتاده در راه یقین

میترسم از آن که بانگ آید روزی

کای بیخبران راه نه آنست و نه این


***********

اگں جهان ءِ سرا وَس بوتیں منا چو که هـُدا

گار کُرت جهان ءَ چُشیں ، جوڑ کرتیں پدا

چه نوک جهان اوں اڈ کـُـرتیں چـُشـیں

که جـُهـدکار مدام وتی مَئیل ءَ برستیں سَـد ءَ

***********

گر بر فلکم دست بدی چون یزدان

برداشتمی من این فلک را ز میان

از نو فلکی دگر چنان ساختمی

کازاده بکام دل رسیدی آسان

************

نیکی وبدی که مردمانی گِل انت هَوار

وَشـّی و گمے که جهان انت سِینگار

تو دَؤر ءِ سرا مَه لـَـڈ که په زانگ و زانت

دَؤر وَت چه ترا ، وار انت هزار

*********

نیکی و بدی که در نهاد بشر است

شادی و غمی که در قضا و قدر است

با چرخ مکن حواله کاندر ره عقل

چرخ از تو هزار بار بیچاره‌تر است

************

گوں تو شرابجاه ءَ اگں گوئشاں وتی راز

گِهتر چه محراب انت که کناں رپک و نماز

اے اول ءِ ٹهینوک توئے، آهرءِ هم گار کنوک

لوٹ ئے که لـَباس کنئے منا،یا سوچ ئے گں داز 

********

با تو به خرابات اگر گویم راز 

به زانکه به محراب کنم راز و نیاز

ای اول و ای آخر خلقان همه تو

خواهی تو مرا بسوز خواهی بنواز

***********

جوڑ کنوک چو مَئیل ءِ تـَب ءَ هر مُود کتگ

چیا گوں چَپی و چوٹی کس بـُود کتگ

اگں وَش کـُتگ ئے ، چیا پروشان انت پـَدا

اگں نه وَش انت ، رَدی کے اود کـُتـَگ

**************

دارنده چو ترکیب طبایع آراست

از بهر چه او فکندش اندر کم و کاست

گر نیک آمد شکستن از بهر چه بود

ورنیک نیامد این صور عیب کراست

**************

اول من پریشان بیتاں، بیتاں که چه مات

هیرانی منی گیش بیت زند ءِ سـَوات

په نادلکشی ءَ رَپتیں و نزانتیں چے ات

چے یهتن و بیتن و رَپتن،مول و مرات

**********

آورد به اضطرابم اول به وجود

جز حیرتم از حیات چیزی نفزود

رفتیم به اکراه و ندانیم چه بود

زین آمدن و ماندن و رفتن مقصود