« پهره روتاک » « روزنامه پهره »
ادبیات بلوچ« پهره روتاک » « روزنامه پهره »
ادبیات بلوچدستونک
دیمی سیاهِنت و کُشت و هون پَدّر
نـیـک نَمنّانی ، رُمب ءِ سـَر لشکر
سامراجءَگوں چوٹ و جهل انت سر
پــیــر و مـُلایی ، هــور کِـرّ و گــوئر
په اِشاں روچے چون بیت مَهشر
دیدگ اِش زانت بیت واهگش دلبر
17.12.14
مُلّا ءُ دھکان
گوشکند
مُلّا ءُ دھکان
طارق پیشکانی
یک دھکانے ءِ ھَر مسیت ءَ پُترت گڑا میست ءِ مُلا ءَ ھَر گپت ءُ دھکان ءِ گوْر ءَ آؤرت ءُ لگّ ات واز ءَ :
اے ھَر پلیت انت نا پاک انت-ءُ پد ءَ مسیت ھدا ءِ لوگ انت- پاکیں جاھے، شما پرچا وتی ھر ءَ نہ دار ات،، -
دھکان ءَ چہ میست ءِ مُلا ءَ پھلی لوٹ ات ءُ گشت :واجہ! اے ھرے ناسرپد ءُ بے زبانے، من ءَ بچار من یکرندے اوں میست ءَ آتکگ آں-
سر سرمچار ! اَو سرمچار !
چــــــاربـــنــــد
دسـتـونـک
ھَستی ءِ مَیت ءَ بُشود ءُ بدئے
آپ ءَ آس ءِ تھا بُشود ءُ بدئے
چِلّ ءُ پُولنگ اِنت منی شالءِوڑا
شھر ءِ گوات ءَ منءَ بشودءُبدئے
دیدگاں بِل گوں گباراں سِیل اَنت
ارسے چو مُھرگ ءَ بشود ءُ بدئے
سَئیلی اَستونے ءَ من ءَ گُشتگ
آزمان ءِ لَد ءَ بشود ءُ بدئے
کُل شہموکیں چِڑکہ وپت اَنت
نوں شپ ءِ نیت ءَ بشود ءُ بدئے
بــــلـــــوچ
لهتین جهان ڈاهین راجدپترزانتانی جمله بلوچانی باروا :
۱-- پرانسی راجدپتری پس رنه گروسه : " بنیادمانی درائین راجدپترا پٹ و لٹ کرتون ، چوش چما کیت که هدابند درائین راجا را چیردست و بلوچ راجا هاکم هست کتگیت"
۲-- میشل سارا خوف گشیت : " ایران پٹی انت که بلوچستانی پیه را ایر بارت ، نه وت آبات بیت و نه بلوچستانا آبات کنت "
۳-- المانیین پرنام و توارین دارین زبان زانت بانک نیکیتا هایدن بلوچی زبانی باروا شیت :" بلوچی زوانی تل و توکا آنکس پیچ و لپیچ و شرین گال انت سکییا گشگ بیت که بنیادمانی دست تهی مان انت ، گشی هدا ای زوانا ودی کرتگیت " ۔
۴-- لبروت سورل شیت : " اما مان دگنیا دو چیزا سرپد نبوتن ، جغراپیاوین سروک و کونوک و بلوچانی راجدپتر ".
۵-- ناپلیون بناپارت شیت : " بلوچا توانی بکشی مگه پروش داتگ نکنی " .
(اوزر لوٹین شموشتگون که ایش بارین کئی چمولی نت که زرتگونی )
چــــــاربـــنــــد
بلوچ ماتاں که وتی تنگهیں بچان ءَ په سرمچاری ءَ رودینتگ !
من وتی چُک ءَ دست بڈّا جتگ ءُ نیک دعائی کتگ کہ مرے پہ ننگ ءَ بہ مر بلے من اے گپ هم گشتگ کہ اگاں تیر ترا پُشت ءَ لگ اِت تو لگورے ءِ اگاں دیم ءَ لگ اِت گڑا من وتی سر ءَ پہ شان بُرز کناں پرچا کہ من یک شھیدے ءِ مات جوڑ بان !
شہید بابا درویشءِ مکهیں مات
! مال ءِ تاوان پہ جان ءَ سیت انت
چه "بتل گنج "ءِ کتاب
غلام فاروق بلوچ
! مال ءِ تاوان پہ جان ءَ سیت انت
ایشی ءِ باور ءَ اے کسّہ انت کہ یک رندے یک ھدا دوستیں مردمے ءَ چہ ھُدا ءِ کِرّ ءَ دعا لوٹ اِت کہ آ دلوتانی بولی ءُ لبز ءَ سرپد بہ بیت- آئی ءِ دعا قبول بوت ءُ آ درھیں دلوتانی بولی ءُ گپّاں پوہ بوت-یک رندے پِشّی یے گوں دگرے ءَ گُشگ ءَ ات-
"بِاندا واجہ ءِ پَس ءَ دردے گیپت ءُ مِرگی بیت ءُ آئی ءَ را کُشنت ءُ ھِلار کننت، نارُشت ءُ گوشت مُچّ بیت،،
واجہ سرپد بوت ءُ ھما دمان ءَ وتی پس ئِے قصاب ءِ کرّ ءَ بھا کرت-
دگہ روچے کُچِکے گشگ ءَ ات کہ باندا واجہ ءِ ھَرّ مِریت، ھڈّ ءُ گوشت ءَ سیر بئیں-واجہ ءَ ھما دمان ءَ وتی ھر ھم پہ ارزان ءَ دگرے ءِ گوْر ءَ بھا کرت- ھمے ڈول ءَ بوّان ءَ واجکار ءَ وت ءَ را چہ بازیں دلوتانی مَرک ءُ تاوان ءَ رکّینت-آ سکّ گَل ات-بلے یک رندے ھرے سَرّگ ءَ ات ءُ گشگ ءَ ات کہ پونشی واجہ ءِ بچ مِریت-آرا سک تور ات دل ءَ نہ منّ ات ئِے کہ چوش بوت کنت بلے گوْستگیں تجربہ ئِے دیما اتنت- آئی ءَ گریت ءُ دعا لوٹ ات بلے چہ غیب ءَ آواز اتک "تئی زھگ الّما مریت- اگاں تو وتی مال ءِ کمّیں نقصان بہ اِشتیں تہ ترا مزنیں نقصانے نہ بوتگ اَت-اگاں تو پس ءِ نقصان بہ اِشتیں ترا ھر ءِ نقصان نہ بوت، اگاں ھر ءِ نقصان بہ اشتیں تہ اُھشتر ءِ نقصان نہ بوت، اُھشتر ءِ نہ اشتیں تہ ترا اپس ءِ تاوان نہ بوت ءُ اگاں اپس ءِ تاوان بہ اشتیں تہ ترا زھگ ءِ مرک ءِ مزنیں تاوان نہ بوت،، -
نوں مرد سک پشومان بوت کہ دِرْیگتیں آئی ءَ دلوتانی بولی مہ زانتیں ءُ کسانیں نقصان ئِے بہ بوتین اتنت، تاکہ آئی ءَ را چوشیں مزنیں تاوانے مہ بوتیں- اے ڈول ءَ چہ کسو ءَ ھمے رھبند گیشّینگ بوت کہ مال ءِ نقصان ءَ ھچ پرواہ کنگ نہ لوٹیت-اے کسّہ ءِ ٹہینگ ءِ مقصد ھمیش انت کہ ھرچی بیت بہ بیت، انسان ءَ را باید انت کہ پریشان مہ بیت چیاکہ صبر ءِ بر شیرکن انت!
! مال ءِ تاوان پہ جان ءَ سیت انت
چه "بتل گنج "ءِ کتاب
غلام فاروق بلوچ
! مال ءِ تاوان پہ جان ءَ سیت انت
ایشی ءِ باور ءَ اے کسّہ انت کہ یک رندے یک ھدا دوستیں مردمے ءَ چہ ھُدا ءِ کِرّ ءَ دعا لوٹ اِت کہ آ دلوتانی بولی ءُ لبز ءَ سرپد بہ بیت- آئی ءِ دعا قبول بوت ءُ آ درھیں دلوتانی بولی ءُ گپّاں پوہ بوت-یک رندے پِشّی یے گوں دگرے ءَ گُشگ ءَ ات-
"بِاندا واجہ ءِ پَس ءَ دردے گیپت ءُ مِرگی بیت ءُ آئی ءَ را کُشنت ءُ ھِلار کننت، نارُشت ءُ گوشت مُچّ بیت،،
واجہ سرپد بوت ءُ ھما دمان ءَ وتی پس ئِے قصاب ءِ کرّ ءَ بھا کرت-
دگہ روچے کُچِکے گشگ ءَ ات کہ باندا واجہ ءِ ھَرّ مِریت، ھڈّ ءُ گوشت ءَ سیر بئیں-واجہ ءَ ھما دمان ءَ وتی ھر ھم پہ ارزان ءَ دگرے ءِ گوْر ءَ بھا کرت- ھمے ڈول ءَ بوّان ءَ واجکار ءَ وت ءَ را چہ بازیں دلوتانی مَرک ءُ تاوان ءَ رکّینت-آ سکّ گَل ات-بلے یک رندے ھرے سَرّگ ءَ ات ءُ گشگ ءَ ات کہ پونشی واجہ ءِ بچ مِریت-آرا سک تور ات دل ءَ نہ منّ ات ئِے کہ چوش بوت کنت بلے گوْستگیں تجربہ ئِے دیما اتنت- آئی ءَ گریت ءُ دعا لوٹ ات بلے چہ غیب ءَ آواز اتک "تئی زھگ الّما مریت- اگاں تو وتی مال ءِ کمّیں نقصان بہ اِشتیں تہ ترا مزنیں نقصانے نہ بوتگ اَت-اگاں تو پس ءِ نقصان بہ اِشتیں ترا ھر ءِ نقصان نہ بوت، اگاں ھر ءِ نقصان بہ اشتیں تہ اُھشتر ءِ نقصان نہ بوت، اُھشتر ءِ نہ اشتیں تہ ترا اپس ءِ تاوان نہ بوت ءُ اگاں اپس ءِ تاوان بہ اشتیں تہ ترا زھگ ءِ مرک ءِ مزنیں تاوان نہ بوت،، -
نوں مرد سک پشومان بوت کہ دِرْیگتیں آئی ءَ دلوتانی بولی مہ زانتیں ءُ کسانیں نقصان ئِے بہ بوتین اتنت، تاکہ آئی ءَ را چوشیں مزنیں تاوانے مہ بوتیں- اے ڈول ءَ چہ کسو ءَ ھمے رھبند گیشّینگ بوت کہ مال ءِ نقصان ءَ ھچ پرواہ کنگ نہ لوٹیت-اے کسّہ ءِ ٹہینگ ءِ مقصد ھمیش انت کہ ھرچی بیت بہ بیت، انسان ءَ را باید انت کہ پریشان مہ بیت چیاکہ صبر ءِ بر شیرکن انت!
مهتر سلیمان و بالی مُرگ
