« پهره روتاک » « روزنامه پهره »
ادبیات بلوچ« پهره روتاک » « روزنامه پهره »
ادبیات بلوچســـوپ ءِ کـیـسـگ
ســـوپ ءِ کـیـسـگ
کرگوشک کیسگے زرت و جنگل ءَ په شیلانچک ( کـُمبی ) و بـَـردانگ ءِ شوهاز ءَ په وتی کرگوشکــُکاں شت ، گوئش ئے په زِدّ آئیا هچی دست نکپت : نه شیلانچکے و نه بردانگے .
بلے اناگت سبزیں پٹے ءَ ، آئی جنگلی سوپے دیست . سوپاں رستگ و سهر و زردچک اتنت . درچک ءِ برز و آئی ءِ چیر پر چه سوپ ات ! پدر انت که کرگوشک تاں دیر مهتل نبوت و وتی کیسگی پچ کت و سوپان ءَ وتی کیسگ ءَ مُچ کناں بوت .
همدان ات که گـُـوَراگ یهت و بنڈے ءَ نست و کوارّتی :
_ کــُــووارّرّ ! کــُـووارّرّ ! مَـلـنـڈ انت ! اگں هر کس اداں بییت وسوپاں بسندیت یک دانگے ( دانکے ) سوپ هم پَشت نکپ اِت !
_ تو مپت ءَ کوارّگ ئے ، _ کرگوشک گو ( گوئشت ) ، _ اے سوپاں په سرجمیں جنگل ءَ بس انت . منی هرگوشککاں گژنه دوار ( لوگ ) ءَ نسته انت .
هرگوشک وتی کیسگ ءَ چه سوپ پر کت . کیسگ گران ات ؛ و چست کنئگ نبوت .هرگوشک په هزار شیرّی پُرّیں کیسگ ءَ زبریناں کرت . کشگی په جنگل هم گران ات ...
اناکت سری گوں نرمیں چیزے ڈیک وارت . وتی سری چست کت و چارتی ، دیستی که ممے آئی ءِ برابر ءَ اوشتاتگ ات !
_ ترا چئے گوں و تئی کیسگ چئے مان ؟ _ مم جست کرت .
هرگوشک ءِ ترس کمتر بوت ، وتی کیسگی واز ( پاچ ) کرت و گوئشتی :
_ ایش انت ... سوپ انت ... بزور ایت و تامے بگر ایت واجه مم !
مم یک سوپے زرت و تامی ءَ چَشت و گــُپتی ( گوئشتی ) :
_ واه چونیں سوپ انت ! باز تامدار انت ! _ آئی ستا کرت انت و پدا وتی بگلی پر کرت و وتی نیمگ ءَ رَپت .
و هرگوشک هم وتی دَوار ءِ نیمگ ءَ .
هرگوشک جنگل ءَ روان ات و چه هر نیمگ ءَ هِردکاں آئی ءِ نیمگ یهت انت و هوری ءَ پوشاں گوئشان اتنت :
_ پیرُکیں هرگوشک ! ما را سوپے بدیئے !
نوں دگه راهے نیست ات ، پیکه اپدا کیسگ ءَ پَچ بکنت .
په راه هرگوشک وتی کوهنیں سنگت دجک ءَ دیست . جستی کرت :
_ کجا بوتگ ئے منی کنٹک ( کنٹگ ) سرگیں دوست ؟
_ هَـؤ ! په شیلانچک ءِ چنئگ ءَ رپت اوں ، بلئے هچ چیزوں ندیست و گوں هالیگیں سپت دَوار ( لوگ ) ءَ روگ اوں !
تو گهتر انت که چه منی سوپاں بزورئے . بزور هچ شرم مکن منی سک باز انت ! _ هرگوشک گپت و دجک ءِ سَپتی چه سوپ پر کت .
هرگوشک روان ات و کهچر ءَ چه جنگل ءَ درکپت . اوداں بز گوں وتی شنکاں چرگ و گردگ ات . هرگوشک آهان ءَ هم سوپ وارینت .
رپت و رپت تاں ژند بوت . په نندگ ءَ بوٹگی دیست ، نِست تاں آرام بکنت که اناگاه ...
ڈگار سُر اِت ، هرگوشک ترسست ویک نیمگے کپت . ٹالے چه ڈگار ءِ تل ءَ درکپت و هرگوشک جست کرت _ تو چه کجا ؟
_ هـَـؤ منا سوپ ءِ بو بیت ...
هرگوشک آئیا هم سوپ دات ...
_ منتوار اوں تئی بیلی ! _ ٹال گپت و وتی سوپانی زرت و اپدا ڈگار ءَ مان بوت .
هرگوشک ءِ دَوار ءَ دیر انت که پـِتـیـں هرگوشک ءِ ودار ءَ نسته انت . پرشی که وهد زوت تر بگوئزیت ، ماتیں په گـُـژنه و شدیگیں چکلکاں کِسّـه ءَ گوت .
همے وهد کسے دروازگ ءَ ٹکینت ...
دروازه اش وا ( واز ) کرت و دروازهء دیما هردکاں گوں ٹوهیں سپتے پـُـرّ اِز جئوز و پَندکاں ( فندق )اوستاته اتنت .
_ ایش انت ! ایشان ءَ پر شما مئی مات ره داته ! _ هِردکاں اشتاپ کرت و اِز اوداں رپت انت .
_ هـَـیــرات ...! _ اِز چکلکانی دپ ءَ درکپت .
رندتر ، دجک گوں سپتے شیلانچک یهت و سوجی کرت :
_ لوگواجه لوگ انت ؟
_ جی نه . چه هما پگاه و سُهب که درکپته و رپته ، نیهته .
دجک چه آواں رُکست کرت و رپت و شیلانچکانی سَپتی په هرگوشکاں نات .
همساهگیں بُز هم پر آواں کرم ( کلم ) و کونزه یے شیر یائؤرت وهرگوشکانی ماتی گو :
_ ایشان ءَ مـُـن پر شمئی چکاں یائورته .
داد چه هر نیمگ ءَ رسست ...
بازیں ٹهک ٹهک ءَ چه رند ، چه چیر ڈگار راهے وا ( پَاچ ) بوت و ٹال ءِ سرگ جَه یهت و جستی کرت :
_ اے هرگوشک ءِ دوار انت ؟
_ جی هو؛ مئی زیند جاه همدان انت .
_ چو بزان من برابر زمین ءَ برتگ ! _ ٹال گوں وشی گوپت و از وتی برتگیں هونڈ ءَ هردابیں سبزی : گزرک ، پٹاٹه ، گهنیچ ، شلگم ، جگندُر در کرت و دات انت و گوپتی : _ هرگوشک ءَ منی سلاماں بدئیت ! _ ٹال گوپت و زمین ءِ تها گار بوت .
گوراگ مدام کوارّگ ات :
_ کــُـووارّرّ ! کــُـووارّرّ ! سرجم و پهکی سوپ دات بلے منی دپی سلاهے هم نجت !
هرگوشک کــُـنـّـَـت و شرمنده بوت . سرجمیں کیسگی اِرترینت . آهریکیں یکیں سوپی زرت و گوپتی :
_ ایش انت ... اِز پهکاں گهتریں ! شـَهد اِت بات ؛ بزور و بوری !
_ سک منا تئی سوپ پکار انت ، من آوان ءَ چارست نکناں ! کـووارّرّ ! کووارّرّ ! تو چئے کرته ! تئی مردم گژنه دوار نسته انت و تو په چکاں هالیگیں کیسگ ءَ برگ ئے !
_ من ... من هنوں اپدا جنگل ءَ اِرتــَـرّان و رواں و اپدا کیسگ ءَ از سوپ پرّ کناں !
_ هوڈ ! تو کجا روان ئے ! بچار که هئور و جمبراں چون مُشته !
و هرگوشک اپدا دیم په جنگل روان بوت ؛
و وهدے که وتی دوستیں و نشان کرته ییں سوپ ءِ بن ءَ رسست ، دیستی که ...
گرک ، وهدے که هرگوشک ءَ دیست ، وتی لنٹانی لِست و جستی کرت :
_ تو اداں چئے کن ئے ؟
_ من ... من ءَ پئیت که په وتی هرگوشککاں ... سوپ مچ کناں و ببراں ....
_ بگوئش ، ترا سوپ وَش بیت ؟
_ هــَـئــو .
_ منا هرگوشکاں سک دوست بنت ! _ گــُرک گــُـرّ اِت و هرگوشک ءِ سرا سِٹی کت .
و همداں ، جی همداں هرگوشک ءَ هالیگیں کیسگ کار دات .
شپ تهار و سک بے وهد ات که هرگوشک وتی دوار ءَ سر بوت .
دوار ءَ دیر ات که هرگوشککاں سیرلاپ ءَ وپتگ و واب کپتگ اتنت . تهنا آهانی مات نه وپتگ ات : آرام یگ سُروگے ( کنڈے ) ءَ گریوان ات .
اناگت دروازگ ءِ وا کنگ ءِ چـِرک چـِرک ءِ توار بوت .
هرگوشککاں از واب جهسرت انت و کوکار اش کت :
_ هـُـورّا ! مئی پت یهت و سربوت !
ماتیں هرگوشک وتا تچاں دروازگ ءِ دپ ءَ رسینت و سرکت : دروازگ ءِ دپ ءَ هرگوشک اوستاتت ، پهک لیچک و لیهڑ ات .
_ من هچ چی ... من هچی پرشما ، ... پرشما ... منی دل ءِ بنداں نیاورته ... _ هرگوشک نیم جا نیم جا گوئشت .
_ منی بیچارگیں هرگوشک ! _ ماتیں هرگوشک گوں دلپدردی گو ( گوئشت ) .
یگبرے که سکیں ٹهکگے لوگ ءَ لرزینت .
_ اے همایی انت ! گرک انت ! دروازه ءَ بند ایت و مُهر کنیت ! _ هرگوشک کوکار کرت !
شیشگاں لرزت انت و تاگ وا بوت ، و ممے ءِ ٹوهیں ( مزنیں ) سرگ جه یهت .
_ ایش انت اے ٹیکی ءَ اِز ( زا ، چه ، شه ، اچ ، اِش ) من بزور ایت . _ ممّ ات که گــُـرّتی . _ پکاییں و نامی ییں شهد ( بینگ ، آسل ) ...
پگاه هرگوشک ءِ سرجمیں چکاں و زال سبره ( پرزونگ ) ءِ سرا هور اتنت . سبره ءِ سرا چئے که نیست ات ! شیلانچک ، پندک و جئوز ، جگندر ، کرم ، شهد ، شلگم ، گـَـزرک ( گــَـجر ) و پٹاٹه ( سیب زمینی ) .
وشنیهتیں گوراگ هیران ات :
_ هچ دابے منی سرپر نبیت : چون چه هالیگیں کیسگ اینچو جوانیں چیز درکپیت ؟
خیلی از سایتتون خوشم اومد موضوعاتشو متنوع ترکنین بهتره
از ته دل خیلی دوست دارم شما هم به من سر بزنید
96518