بلوچی لبزانک

شرگداری ''

""بلوچی آزمانک ماں نوکیں دؤراں""

بلوچی آزمانک ءِ بندات نوزدہ سدءُ پنجاہءِ دہ یکّ ءَ ماہتاک ,,اومان,, کراچی ءُ ماہتاک,, بلوچی,, کراچیءِ درآھگا رند بوت. ایشی ءِ بنگیجکار لس سورتءَ شیر محمد مری زانگ بیت. کہ آئیءِ اولی آزمانک,, گنوک,, اولی رندا ماہتاک,, بلوچی,, کراچیءِ افسر 1952ء ءَ تاکءَ شنگ بوت. 
چہ شیرمحمد مریءَ ابید, اے دہ یکءِ دیماتریں آزمانک نویس مراد ساحر زانگ بیت, کہ ائیءِ آزمانک ,,گرند,, ءُ,, گرمیں ساھگ,, باز نامدارانت. 
نوزدہ سدءُ ششت ءِ دہ یکءَ نحمت گچگی, صورت خان مری ءُ نسیم دشتی جوانیں آزمانک نویسانی بستارءَ دیما اتک انت کہ چرآہان شرتریں آزمانکاں نحمت گچگی ءِ,, استالے ِسست,, ,,اے زندے,, ءُ,, زندے پہ ھزار جنجال,, صورت مری ءِ,, کپے ُپل,, ,,پروشءِ َسوب,, ءُ,, بندی خانہءِ باہوٹ,, ءُ نسیم دشتی ءِ,, ناکو,, ءُ,, سور,, ھوار کنئگ بنت. کہ پد منتگ ءُ ُپل وُھل کپتگیں بلوچءِ چاگردءِ پشدرءَ چاگردی, رومانی, جنینی, سیاسی, ءُ آشوبی بنگپانی سرءَ بیانی, چاگردی ھکیکت پسند, رومانی ھکیکت پسند, ُھسنی ھکیکت پسند ءُ آشوبی ھکیکت پسند تکنیکاں نبشتہ کنگ بوتگ انت.
نوزدہ سدءُ ھپتادءِ دہ یکءَ بلوچی آزمانکءِ دیمرویءِ رپتار تیزتر بوت. باز نوکیں آزمانک نویس ودی بوت. نوکیں بنگپ ءُ تکنیک دیما اتک. آزمانکءَ پہ بازی ءُ شری دوئیں ھساباں دیمروی کت. ھاسیں سورتءَ غوث بخش صابر ءِ,, دروگ ءِ درمان,, ءُ مبارک علی بلوچءِ,, مبات گنجے کہ دلءَ رنجے,, ءُ غلام فاروق بلوچ ءِ,, شگان,,, پہ بلوچی آزمانکءِ بانداتءَ نوکیں مستاگ اتنت. 
نوزدہ سدءُ ھشتادءِ دہ یک پہ بلوچی آزمانک ءِ راجدپترءَ مزنیں بستارے داریت. چیا کہ ھمے نیامءَ بلوچی آزمانکءَ باتنءِ جھلانکیاں ُپترگ بنا کت. ءُ چہ ڈنی دنیاءَابید, تہی دنیاءِ سیل و سوادءَ گیشتر دلگوش بوت. ھاسیں سورتءَ چاگردی, سیاسی, نفسیاتی, جنسی ءُ راجی بنگپانی ءُ چیدگی تکنیک ءِ کارمردی گیشتر بوت. ءُ مابحد جدید تکنیک ھم بنگیج بوت. باز نوکیں آزمانک نویس ودی بوت. بازینےءَ شر نبشتہ کت, بلئے چرآیاں لہتیں دیما تر گندگ بوت, کہ آہانی توکا عزیز پیشکانی, غوث بہارءُ عباس علی زیمی ھم ھوار اتنت. 
عزیز پیشکانی,, انساپ,, ءِ بنگپءَ وتی چاگردی ھکیکت پسندءُ سیاسی ھکیکت پسند تکنیکانی آزمانک,, انساپءِ وزیر,, ءِ ھمراہیءَ دیماتر گندگ بوت. چیا کہ آئیءِ اے آزمانک, کوھنیں تکنیکانی وسیلہءَ گوں نوکیں رنگےءَ دیمءَ اتک, وانوکاں دیست کہ,, انساپ,, مرچاں,,, انساپءِ وزیرءُ عدلیہءِ دستءَ نہ انت بلکیں ایس ایچ او ءُ پولیس ءِ دستءَانت ءُ ملک یک پولیس اسٹیٹے جوڑ بوتگ. غوث بہار بلوچانی راجی نفسیاتءِ ُبنگپ ءَ ,وتی چیدگی آزمانک,, مھشر,, ءِ ھمراہیءَ دیما تر گندگ بوت. چیا کہ اے آزمانک بلوچی آزمانکی دنیاءَ, دلدلءَ چہ مھشرےءَ پداتر نہ َات. چریشی وسیلہ ءَ آزمانک نویس ءُ وتی عزتمندیں راجءِ مردمانی, یکے دومیءِ پادانی دارگ ءُ ژپگ, ءُ دیمءِ روگا نیئلگءَ ,ءِ نفسیات, یکے جتائیں رنگےءَ دیمءَ آرتگ ات. وھدے کہ عباس علی زیمی بنی آدمءِ نفسیاتءِ بنگپءَ, وتی مابحدجدید آزمانک, ,, ہرجاہ منءَ برئے بر,, ہمراہیءَ, دیما تر گندگ بوت. چیا کہ اے آزمانک کم چہ کم بلوچی لبزانک ءَ یک باز نوکتریں تجربہے ات. گوں سادگیں زبان ءُ گرانیں پکرءَ سیادی داروکیں اے آزمانک ءَ, پہ وتی پہمگ ءُ سرجم کنئگا, وانوک گوں وتءَ ھمینچو ھوار ءُ ھمراہ انت.گشئے آئی ءِ کارست اتنت.
نوزدہ سدءُنودءِ دہ یکءَ, بلوچی آزمانک ءِ دیمروی ءِ رپتار, چہ پیسریءَ ھم, تیزتر بوت. نوزدہءُ ھشتادءِ دہ یکءِ گڈسرءُ نوزدہ سدءُ نودءِ دہ یکءِ ُبنگیجءَ, سیاسی, مالی ءُ چاگردی پڑاں میاں ُاستمانی بدلی سدلی ودی بوت. سوشلٹ کیمپ زوالءَ ُشت. سوویت یونین ُپرشت. ءُ امریکہ یکیں جھانی تاکت ءِ بستارءَ پشکپت, کہ آئی ءِ سامراج دوستیں زانتکار فوکویا ءُ ھنٹگٹن ءِ پکرءُ لیکہاں پائدہ چست کتءُ وتی نیوورلڈ آرڈر ءُ گلوبلائزیشن ءِ وسیلہءَ پورھیں دنیاءِ سرءَ وتی بالادستی جوڑ کنئگ ءِ جھد بنا کت انت. چریشیءَ نودءِ دہ یکءَ, بلوچی آزمانک ءَ باز نوکیں بنگپ ءُ تکنیک دست کپت. باز نوکیں آزمانک نویس ھم ودی بوت. کہ آہاں کوھنیں آزمانک نویسانی ھمراہیءَ ,وتی ِازمی جھد برجاہ داشت. اے ِردا ناگمانءِ چیدگی آزمانک,, دارءِ اسپ,, یونس حسین ءِ چیدگی آزمانک,, ِزریں چمانی آلاڈ,, گوھر ملکءِ تژنی آزمانک,, بلوچءَ منءَ دھکا دات,, محمد بیگ بلوچءِ تژنی آزمانک,,, انام,, ءُ صبادشتیاری ءِ چاگردی آزمانک,, دولک کلدارءِ ڈی ایس پی,, اے دہ یک ءِ شرتریں آزمانکاں ھوار کنئگ بنت. چیا کہ اے آزمانک وتی دؤرءِ جاور ءُ جیڑھانی ِازمی عکاسیءَ شریں وڑےءَ کن انت. پدا ھم ڈاکٹر نحمت گچکیءِ آزمانک,, کئورءِ پتار,, اے دہ یکءِ شرترءُ دیماتریں آزمانک گندگا کئیت, کہ روایرُشتءِ ھاندانی بندءُ بوج ءِ ُبنگپءَ, تیز,شعری, ربیدگی ءُ چاگردی ھکیکت پسند تکنیکاں نبشتہ کنئگ بوتگ. ایشیءِ وسیلہءَ کواسیں آزمانک نویس ءَ پہ باز شیواریءُ ڈولداریءَ روایرُشتی ُملکانی کواپگیں دیمرویءِ تازہ پاشک کتگ. کہ روایرُشتی ُملکانی دیمروی, ھشکیں زاھریں دیمروی یے, چیا کہ اودا ھاندانی بندءُ بوج ُپرشتگ. پتءُ مات گوں وتی ُچکاں ءُ ُچک گوں وتی پتءُ ماتاں ھچ کار نہ دارانت. ءُ اے جاورانی آسر----- ھمے بوتگ, کہ ایوکیءِ ہڑکی ئیں َبلا, بنی آدمءَ بےجاھگءَ ایر برگا َانت. ءُ اگں ----- منءَ اجازت دئیگ بہ بیت, ُگڑا ادا من وتی جندءِ آزمانک,, وت دلءَ بادشاہ,, ءِ مسالءَ ھم پیش کناں.اے ُبنکی سورتءَ امریکی سامراج ءِ جھانی بالادستی ءِ بنگپءَ, چیدگی ءُ تجریدی تکنیکانی آزمانکے. امریکی سامراج سجہیں دنیاءِ ھاکمی ءُ ُپل و پانچ ءِ ھترءَ, بنداتءَ تانیدارے جوڑ بیت, پدا مستیں لیڑہے جوڑ بیت ءُ ُگڈسرءَ مستیں ِپیلے جوڑ بیت. وھدے کہ دنیاءِ مھلوک, پیسرا وتی چیر دئیگءُ رکینئگ ءِ ھاترءَ, مور جوڑ بنت, ءُ پدا وارءَ وش کن َانت. ءُ چہ بازیں ازگاریءُ سیریءَ تاھیر گپتگءُ آرام ءَ وپتگیں پیلءِ سرءَ ارش کن انت, ءُ آئیءِ لونس ءُ گوشاں ُپترانت, ءُ آئیءِ مرگءَ پد, پدا مھلوک جوڑ بنت. نوزدہ سد نودءِ دہ یکءَ نبشتہ بوتگیں ----- چرے آزمانکءِ پیشگوئیءَ, اگں امریکی سامراج ءِ انوگیں جاور ءُ جیڑہ چارگ ءُ مارگ بہ بنت, کہ سیاسی ءُ مالی پڑاں آ پہ تیزی زوالءِ نیمگا روگاانت, گڑا اے آزمانک بلکیں وتی کساسءَ ارزشت دئیگ بہ بیت. 
بیستءُ یکمی عیسوی کرنءِ اولی دہ یکءَ, بلوچی آزمانک ءِدیمروی حقءَ, انگتءَ نوکتریں جھانی ءُ ملکی جاور ودی بوت. 2001 ء ءَ نائن الیون ءِ واکیہءَ رند, امریکہ ءَ نوکیں سامراج ءِ بستارءَ, سجہیں دنیاءَ مانشانت. عراق ءُ افغانستان ئےِ گپت انت. دگہ بازیں ملکے بیمءُ پاتراپے کت. سجہیں دنیا چرائیءَ لرزگا لگت. 
چریشیءَ پاکستانءُ بلوچستان ءَ ھم زندءِ ھرپڑءَ بدلی اتک. آزمانکءِ واستا نوکیں بنگپ ودی بوت. کہ آہانی توکا قوم دستی, وتن دوستی, سامراج دژمنی, آزاتی پسندی, جنین آدمانی حقءُ و حقوق, چکانی حق حقوق, دھشت گردی, ُکشتءُ کوش, ایوکی,ترس, بےھپازتی, گم و گرست, جسمانی تکلیپ, باتنی درد ءُ دگہ بازینے ھوار بوت. ءُ لھتیں نوکیں تکنیک ھم درگیجگ بوت. ءُ آزمانک نویساں نوک ءُ نوکتریں چیزانی نبشتہ سکین رسئت. نوک ءُ نوکتریں تجربھانی ُجنزے بنا بوت. مسالءِ ھبرءَ غنی پھوالءِ ربیدگی آزمانک,, َدمبیگ,, باز ساڑاھگ بوت. چیا کہ ایشیءِ توکا بلوچی ربیدگءِ نوکیں زند ءِ سکین دئیگ بوتگ ءُ اولی رندا سکیں پہکیں بلوچی زبان کارمرز بوتگ. 
پدا ھم ----- ُمنیراحمد بادینیءِ,, ھزاراں پاسانی شپ,, ءُ ڈاکٹر علی دوست بلوچءِ,, کاپر,, اے دہ یکءِ دیما تریں آزمانک گندگ بنت. چرے دوئیناں اولی ایوکی, ترس ءُ بےھپازتی ءِ بنگپاں, وجودی, پلسپہ ئی ھکیکت پسند ءُ نفسیاتی ھکیکت پسند تکنیکاں نبشتہ بوتگیں یک ڈولداریں آزمانکے ---- دومی سیاسی, ربیدگیءُ راجی ُبنگپان, چاگردی ھکیکت پسند تکنیکاں نبشتہ بوتگیں یک مانا داریں آزنانکے. ھردک وتی نبشتہ کارانی شاہکار َانت, ھر دکانی ُبنجاہی کارستانی روحانی درد یک َانت. اولی وتی جندءِ باتنی ِشنگ ءُ شانگیءِ دردءَ تلوسگا انت. وھدے کہ دومی وتی راجی, ربیدگی ءُ چاگردی زوالءِ دردءَ بےتاھیر کتگ. ھردک یکیں ترسءَ گارانت آ ترس انت --- بےھپازتیءِ ترس! -----کہ مرچیگیں دؤرءِ مستریں ٹریجڈی ِانت. 
چرے ھبراں پدر بیت کہ بلوچی آزمانکءَ وتی گونڈیں راجدپترءِ توکا ھم وتارا منارینتگ, اے روچ پہ روچ دیمروی کنان انت. ھر نوکیں دؤرءِ لوٹاں پورہ کت کنت. چیا کہ ایشیءِ توکا جاورانی بدلی سدلیءِ ھمراہیءَ, بدل بوھگءُ دیما روگءُ گوں ھرنوکیں دؤرءَ ھمگرنچ بوگءُ آئیءِ لوٹانی پورہ کنئگءِ ---تاکت ---- شریءِ سرءَ استءُ ایشیءِ باندات ----- باز رژنا ِانت------!
تربت 28 جولائی 2011

نبشتہ کار : غنی پرواز